Het is er alweer even; online communicatie. Sinds de komst van het internet is het hard gegaan met de wijze waarop personen en organisaties met elkaar in contact komen en deze contacten onderhouden. Van e-mail, chatboxen en slimme zoekmachines naar blogs, podcasts en wiki's om uit te komen bij het buzz-woord van de afgelopen jaren: social media. Een mooie term, maar waar staat het nu eigenlijk voor? En wat kunt u ermee?
Eigenlijk staat ‘online social media' voor niets meer en niets minder dan kanalen waarmee via internet communicatie tussen individuen kan plaatsvinden. In veel gevallen loopt deze interactie via een website en vindt deze communicatie in een netwerk van relaties plaats. Men spreekt ook wel van sociale netwerkcommunicatie.
Een sociale netwerksite is een plaats of knooppunt op het internet waar mensen zich kunnen registreren en in contact kunnen komen met andere geregistreerde individuen. Door het invullen en het beheren van een persoonlijk profiel heeft ieder individu een reeks kenmerkende eigenschappen voor zichzelf benoemd. Dit zijn bijvoorbeeld sociodemografische kenmerken, vakkennis, hobby's, algemene interesses en wensen. Door zichzelf aan te melden bij een sociale netwerksite kan men connecties aangaan met andere leden van de netwerksite waarmee men bijvoorbeeld een gedeelde interesse heeft of die men al kent of juist wilt leren kennen. Individuen kunnen elkaar vinden in deze online netwerken en een ‘online relatie' aangaan. De verbindingen met anderen zorgen ervoor dat ieder deelnemend persoon een steeds groter netwerk van ‘bekenden' ontwikkelt. Binnen deze groep wordt er laagdrempelig gecommuniceerd.
Sociale netwerksites zijn de afgelopen jaren in alle vormen en maten ontstaan. Zo zijn er de zakelijke varianten (zoals LinkedIn en Xing) met als doel het opdoen van zakelijke contacten. Ook zijn er netwerksites die worden gebruikt voor privé doeleinden (zoals Hyves, Facebook). Kruisbestuivingen tussen privé en zakelijk zijn groeiende. Twitter is hier een actueel voorbeeld van. Verder zijn er netwerksites die zich vooral richten op het delen van content in de vorm van bijvoorbeeld foto's (Flickr, Panoramio), videobeelden (YouTube) en Interessante links (Delicious). De persoonskenmerken van de gebruiker zijn in dit laatste geval ondergeschikt aan de aangeboden informatie. Wel raken gebruikers verbonden in een netwerk en kan men met medegebruikers communiceren. Dit vindt vaak plaats in de vorm van feedback op de content of aanbevelingen van content.
Sociale netwerksites hebben in het algemeen de volgende kenmerken:
What's in it for me?
Sociaal netwerken via internet kan voor ieder deelnemend individu voordelen bieden. Afhankelijk van het type netwerk waarin men zich begeeft kan men specifieke doelen nastreven én bereiken. Op het persoonlijk vlak kan het gaan om het uitwisselen van vakantiefoto's met het privénetwerk, het opnieuw in contact komen met oud-klasgenoten of voeren van interessante discussies.
Zakelijk kan online netwerkcommunicatie misschien nog wel interessanter zijn! Zo zijn potentiële medewerkers door bedrijven relatief makkelijk te traceren en zeer laagdrempelig te benaderen. Verder is het aantal zakelijke relaties aanzienlijk uit te breiden door actief online te netwerken. Zakelijk gezien is aanwezigheid in het juiste netwerk tevens een manier om zichzelf en de organisatie op een specifieke wijze te profileren. Online netwerken wordt op deze manier voor bedrijven een PR-middel en een communicatietool waarmee de huidige profilering wordt uitgedragen.
Status verkrijgen en benutten
Belangrijk daarbij is niet alleen het deelnemen aan het netwerk op zich, maar vooral de wijze waarin men zich daarin opstelt. Een actieve houding in het updaten van content, het reageren op vragen en het benutten van uw eigen netwerk in dienst van anderen, wordt snel opgemerkt en gewaardeerd. Binnen het netwerk verkrijgt u daarmee bekendheid en een meerwaarde voor de deelnemers, die u – ook buiten het online netwerk – gaan zien als een partij met aanzien. Als u die status eenmaal hebt bereikt, kunt u die bekendheid eenvoudig omzetten in persoonlijk contact, door de voor u interessante partijen binnen het online netwerk direct te benaderen. Voor hen bent u namelijk een interessante partij geworden, waarmee zij graag nader kennis willen maken.
Met een relatief beperkt budget is het voor bedrijven mogelijk om effecten te behalen en doelen te bereiken door de inzet van online sociale netwerken. Een strategische visie en een doordacht plan van aanpak – afgestemd op uw specifieke situatie en ambities – staan hierbij echter altijd aan de basis. Met de juiste online communicatiestrategie, met daarbinnen een belangrijke plaats voor online netwerken, liggen er zakelijke kansen voor iedere onderneming. Maar: realiseert u zich wel dat online netwerken veel tijd en energie vergen als u er het maximale uit wilt halen. Net als bij iedere andere kans die u zakelijk ziet, zult u zich de vraag moeten stellen of u er voldoende in kunt en wilt investeren.
Giel Kamp – communicatieadviseur