‘Samen hardop nadenken om tot goede ideeën te komen'. Zo zullen veel mensen een brainstorm typeren. In essentie komt het daar ook wel op neer. Maar lukraak brainstormen heeft volgens diverse wetenschappelijke studies geen meerwaarde ten opzichte van individuele creatieve processen. Een effectieve brainstormsessie vereist een professionele aanpak; met gedegen voorbereiding, structuur en navolging van enkele richtlijnen.
Brainstormen gebeurt in groepsverband, om te kunnen profiteren van elkaars creativiteit. Er zijn talloze methodes beschikbaar om met associaties, connecties en (onverwachte) combinaties van ideeën, nieuwe ideeën te genereren. Daarbij zorg je er in eerste instantie voor om zoveel mogelijk ideeën te verzamelen en bovenin de trechter te gooien. In de tweede fase beoordeel je de trechterinhoud op bruikbaarheid en wordt er een selectie gemaakt. Deze fases vragen verschillende benaderingen. De eerste vraagt om intuïtie, fantasie en visueel denken, terwijl de tweede fase vraagt om logisch denken en commercieel en praktisch inzicht.
In het gehele traject is een optimale participatie van deelnemers een absolute vereiste. En zo vanzelfsprekend is die participatie niet. Brainstormen in groepen levert soms minder ideeën op dan wanneer de deelnemers individueel aan de slag gaan met een vraagstuk. Wanneer mensen in een groep opereren, is het namelijk mogelijk dat zij minder inbreng leveren omdat zij vinden dat ‘het toch niet zo nodig hoeft.' Leidinggevenden of dominantere collega's zijn immers al constant aan het woord, is dan de gedachte. Ook kunnen deelnemers de angst hebben dat hun inbreng niet serieus wordt genomen of wordt afgekeurd. Verder kan ten onrechte het gevoel ontstaan dat een brainstorm goed verloopt omdat er veel wordt gepraat, terwijl er eigenlijk weinig resultaat en echte participatie is.
Schep je de juiste kaders waarmee je dit probleem weet te tackelen, dan ben ik ervan overtuigd dat brainstormen een waardevolle tool is om tot goede ideeën te komen, gestrande creatieve processen vlot te trekken, kennis te delen, deelnemers een creatieve houding aan te leren of zelfs aan teambuilding en draagvlakvorming te doen. Zo leverde de brainstormtraining met het middenkader van zorggroep Ter Weel onlangs nog veel draagvlak, extra betrokkenheid, meer ‘wij-gevoel' en een schat aan ideeën op ter voorbereiding op het nieuwe beleidsplan en de toekomstige positionering. Een zeer geslaagde middag in het kader van internal branding!
Er zijn diverse vuistregels waarmee je van een ideeënuitwisseling een effectieve brainstorm kunt maken. Een paar belangrijke zijn:
Bovenal moet brainstormen worden aangeleerd. Voor het behalen van goede resultaten is oefening noodzakelijk. Een brainstormtraining kan voor een team een bijzonder nuttige en aangename ervaring opleveren. De insteek van een ervaren brainstormtrainer daarbij is dat – naast het aanleren van technieken en de juiste houding ten opzichte van elkaar – er al meteen bruikbare input wordt geleverd over onderwerpen die in de organisatie spelen.
Van gedachten wisselen over brainstormen en brainstormtrainingen? Neem contact op via info@boomcommunicatie.nl .
Mindy Hugens – Communicatieadviseur BOOM