Havenbedrijf Rotterdam ging hen al voor. Nu wil ook havenschap Zeeland Seaports verzelfstandigen. Een zelfstandig havenbedrijf is in de ogen van Zeeland Seaports een voorwaarde om groei te realiseren in de toekomst.
Zeeland Seaports is nu nog een gemeenschappelijke regeling van de Provincie Zeeland en de drie gemeenten waarin de twee zeehavens van Terneuzen, Vlissingen en Borsele gelegen zijn. Al enkele jaren wordt er gesproken over verzelfstandiging van het havenschap. Vanuit die discussies is er een proces in gang gezet dat moet leiden tot verzelfstandiging van Zeeland Seaports per 1 januari 2011. Havenbedrijf Rotterdam is hier al eerder toe overgegaan en ook bij alle andere zeehavens in Nederland spelen soortgelijke discussies: in Amsterdam, Moerdijk, Groningen, Den Helder en Harlingen.
Er zijn vier belangrijke argumenten om tot verzelfstandiging over te gaan:
Omgeving verandert
De mondiale havenwereld kenmerkt zich door consolidatie en schaalvergroting, waarbij steeds minder partijen het landschap van de logistieke zeeoverslag beheersen. Havenbeheerders over de wereld reageren hierop door te zoeken naar meer samenwerking en afstemming tussen havens. Dat vraagt om een slagvaardige organisatievorm, waarin snel en daadkrachtig besluiten genomen kunnen worden. Daarnaast zijn bovenlokale overheden als ‘Den Haag' en ‘Brussel' in toenemende mate verantwoordelijk voor de regelgeving en de infrastructuur rond havens. Lokale overheden boeten aan belang in en trekken zich daarom steeds verder terug uit dit ‘krachtenveld'.
Scheiding verantwoordelijkheden
Zeeland Seaports wordt nu onder meer bestuurd door vertegenwoordigers van de Provincie Zeeland en de drie gemeenten. Daardoor vallen uitvoerders van beleid samen met controleurs op die uitvoering en ontstaat een spanningsveld tussen de diverse rollen en verantwoordelijkheden die de bestuurders hebben. Een scheiding van de verschillende rollen en verantwoordelijkheden is gewenst.
Grotere financiële risico's
De groei van de havens vraagt om steeds grotere investeringen en dus grotere financiële risico's. In de huidige vorm zijn de deelnemers volledig verantwoordelijk voor alle financiële risico's die Zeeland Seaports loopt. Die deelnemers willen hun risico's juist terugdringen in plaats van vergroten. Een nieuwe constructie hiervoor is dus noodzakelijk.
Verbeteren organisatie
Binnen de huidige vorm werkt Zeeland Seaports met twee gescheiden administraties: voor zowel de business unit Terneuzen, als de business unit Vlissingen. Deze splitsing doet af aan de benodigde slagkracht. Dat geldt ook voor de aansturing. Gezien de toenemende complexiteit en omvang van haveninvesteringen is het gewenst en zelfs vereist om de aansturing van havens vergaand te professionaliseren.
Binnenkort behandelen de betreffende gemeenteraden het verzoek van Zeeland Seaports om tot verzelfstandiging over te gaan. Ook de Provinciale Staten van Zeeland zullen hierover een besluit moeten nemen. De documenten die betrokken worden in deze besluitvorming zijn gebundeld in een boekwerk dat BOOM hiervoor heeft gerealiseerd. In digitale vorm is dat boekwerk te vinden op de website van Zeeland Seaports.
Bij een positief besluit is oprichting van de NV Zeeland Seaports per 1 januari 2011 een feit.