Formulieren en invoerschermen kunnen beter
Vooral bij invoerschermen of formulieren zie ik dit nog (te) vaak verkeerd gaan. Gebruik daar niet alleen visuele aanwijzingen om de gebruiker erop te attenderen dat er informatie ontbreekt of onjuist is ingevoerd. Het betreffende veld rood markeren voldoet niet. Voeg er ook tekst aan toe, zoals ‘(verplicht veld)’. En geef die feedback het liefst niet alleen bij het betreffende veld, maar vooral ook bij de knop met ‘Doorgaan’, ‘Bevestigen’, ‘Bestellen’ of ‘Verzenden’, waarop de gebruiker heeft geklikt in de veronderstelling dat het formulier juist en volledig was ingevuld. Wat die verzendknop betreft: ook die moet altijd worden voorzien van tekst. Het is frustrerend als een ingevuld formulier niet verstuurd kan worden, omdat het niet duidelijk is hoe dat moet.
Een ander voorbeeld zijn aanwijzingen over de plaats van informatie, zoals: ‘in het menu hiernaast’. Niet op elk device en in elke resolutie is het menu namelijk op dezelfde plaats te vinden. Het is belangrijk om daar in het design (en bij het schrijven van teksten) rekening mee te houden.
Zorg voor voldoende kleurcontrast
Goede toepassing van kleuren vergroot de aantrekkelijkheid, gebruiksvriendelijkheid en toegankelijkheid van een website. Ruim een miljoen Nederlanders zijn slechtziend of kleurenblind. Ouderen met een verminderde visuele capaciteit zelfs nog niet meegerekend. En wat te denken van beeldschermen met slecht contrast en printers die alleen grijstinten kunnen afdrukken? Ouderwets, of realiteit? Hedendaags, maar net zozeer problematisch is het gebruiken van een scherm in de felle zon. Allemaal aspecten die maken dat kleuren niet voor iedereen en niet op elk moment goed van elkaar te onderscheiden zijn. Het tweede uitgangspunt voor toegankelijke vormgeving is daarom het zorgen voor voldoende kleurcontrast.
Wat is voldoende contrast?
Een goed kleurcontrast betekent dat de voorgrond- en achtergrondkleuren voldoende van elkaar verschillen. De vraag is nu: wat is ‘voldoende’ kleurcontrast? Bij de visuele weergave van tekst geldt dat een contrastverhouding van 4,5:1 moet worden aangehouden. Een contrastverhouding staat voor het verschil tussen de kleuren. Bij een contrastratio van bijvoorbeeld 10:1 zijn er tien tinten tussen de donkerste en lichtste kleur. De verplichte contrastverhouding van 4,5:1 geldt dus voor tekst, maar ook voor tekst in tabellen en grafieken en voor afbeeldingen van tekst.
Naar dat laatste gaat mijn voorkeur overigens niet uit. Tekst in de vorm van een afbeelding is namelijk minder goed te vergroten met behoud van scherpte en de voorgrond- en achtergrondcontrasten zijn moeilijker aan te passen. Is er echt geen alternatief, zodat er toch een afbeelding wordt geplaatst? Zorg dan voor een hoge resolutie, zodat de afbeelding niet korrelig wordt wanneer deze (flink) wordt uitvergroot.
Omdat grote tekst beter leesbaar is, geldt daarvoor een andere contrastverhouding. Bij tekst van 18-punts- of vetgedrukt 14-puntsformaat is de vastgestelde contrastverhouding 3:1. Dat betekent dat er bij grotere tekst meer kleurvariatie mogelijk is, wat nuttig kan zijn bij het ontwerp van pagina’s – met name bij paginatitels. Belangrijke noot is wel dat voor bijzondere of dunne lettertypes afwijkende eisen kunnen gelden; alles gericht op een optimale toegankelijkheid naar een breed publiek.