Samen nadenken over de toekomst van een regio. En toewerken naar één masterplan voor de gebiedsontwikkeling, waaraan alle bedrijven en instellingen uitvoering gaan geven. Dat klinkt vanzelfsprekend, omdat er dan vanuit één gezamenlijke visie investeringen gedaan kunnen worden in toekomstbestendig wonen, leven en werken. Toch lukt het in de praktijk meestal niet om alle belanghebbenden op lijn te krijgen en tegelijkertijd de nodige grote investeringen te doen. Met als gevolg dat er op zich af en toe wel nieuwe ontwikkelingen van de grond komen, die meestal maar een eendimensionale oplossing bieden. Alleen met visie, een integrale kijk, veel samenspraak en daadkracht in samenwerken, kan een regio zichzelf opnieuw uitvinden. En kan de stap gezet worden van de noodzaak tot investeren (sense of urgency) naar een vitale regio waar het ook in de toekomst fijn leven, wonen en werken is (sense of excitement).
De grootschalige heroriëntatie die momenteel plaatsvindt in het meest westelijke deel van Nederland, ontwikkelt zich wat dit betreft tot een uniek voorbeeld. In het westen van Zeeuws-Vlaanderen staat de leefbaarheid onder druk. Jongeren trekken er weg, winkels staan leeg en voorzieningen voor sport en cultuur verschralen. Er zijn woningen nodig voor ouderen, gezinnen én starters. Ook is het zaak dat de regio aantrekkelijker wordt voor jonge mensen. Voor de arbeidsmarkt én om meer dynamiek te brengen in deze vergrijzende regio. Dat toenemend aantal senioren brengt ook de nodige uitdagingen met zich mee. Zoals hun behoefte om langer zelfstandig te blijven wonen, met zorg op maat. Daar heeft ZorgSaam, de zorginstelling die in deze regio actief is, toekomstgerichte plannen voor. Sowieso heeft Zorgsaam te investeren in het vernieuwen van enkele zorglocaties, die niet langer voldoen aan de eisen van deze tijd. Datzelfde geldt voor het gemeentehuis van de gemeente Sluis en het schoolgebouw van het Zwin College; allebei in Oostburg. Op vele fronten tegelijk zijn er dus investeringen nodig. Hét momentum om met een integrale blik naar de toekomst van Oostburg te kijken en daar scenario’s voor te ontwikkelen. En de financiële, ruimtelijke, juridische en organisatorische haalbaarheid daarvan te verkennen.
Met allerlei belanghebbenden werd het gesprek gevoerd over de toekomst: de gemeente, het voortgezet onderwijs, basisscholen, ondernemersverenigingen, sportverenigingen, huisartsen, apothekers, winkeliers, vastgoedeigenaren, projectontwikkelaars, makelaars, culturele instellingen, stads- en dorpsraden, woningcorporaties, zorgverzekeraars, GGD en provincie. Vanzelfsprekend ook met zorgorganisatie ZorgSaam. Over hun benodigde nieuwbouw voor het ziekenhuis in Oostburg én over hun nieuwe concepten voor ouderenzorg, waarin zo lang mogelijk zelfstandig en vitaal blijven centraal staat. Daar zijn nieuwe woonvormen voor nodig, zoals seniorenwoningen tussen andere woningen in woonwijken. Met een gezondheidscentrum, apotheek en supermarkt in de buurt én mogelijkheden voor bewegen en ontspannen.
‘Uit de verkenningen blijkt: maximaal samenwerken levert de meeste impact’
Met alle beoogde nieuwbouw, de verplaatsingen van allerlei functies (onderwijs, winkels, zorg, sport, cultuur, overheid) en de veelheid aan betrokkenen, is de herinrichting van Oostburg een complex vraagstuk. De scenario’s waarin maximaal wordt samengewerkt aan het oplossen van dat vraagstuk leveren de meeste impact, blijkt uit de verkenningen. En met ongeveer hetzelfde geld als waarmee zorginstelling ZorgSaam (ziekenhuis) en de gemeente Sluis (gemeentehuis en schoolgebouw) hun gebouwen vernieuwen, kan de regio een impuls krijgen. Onder meer door het anders organiseren van de zorg, het realiseren van een onderwijscampus, het bouwen van nieuwe woningen en het creëren van een vernieuwd winkelkerngebied. Dezelfde investering kan dus een veel grotere maatschappelijke impact krijgen.
De verkenning werd uitgevoerd door gespecialiseerde bureaus, onder meer gericht op ruimtelijke ordening, financiën, juridische zaken, zorg en stedenbouw. BOOM ondersteunde het project gedurende deze verkenningsfase van een half jaar en bracht de diverse deelverkenningen samen in het document waarmee de gemeenteraad het groene licht gaf om de volgende stap te zetten: het toewerken naar een concreet masterplan. Maar niet nadat inwoners en andere belanghebbenden hun wensen en behoeften daarvoor kenbaar kunnen maken. In dat participatietraject heeft BOOM inbreng, in opdracht van de projectorganisatie die nu speciaal voor deze gebiedsontwikkeling in het leven is geroepen. Voor de participatie en het maken van het plan is een jaar uitgetrokken. Zodra het masterplan gereed is, wordt dit voorgelegd aan inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties en de gemeenteraad. Pas als daar consensus over is, start de realisatie.